|
|
|
| Titel | : | Brongasketels |
|---|---|---|
| Recordnummer | : | 07873 |
| Rubriek | : | Diversen |
| SubRubriek | : | Brongasketels |
| Plaats/dorp | : | Baarsdorpermeer |
| Adres (of locatie) | : | |
| Datering | : | |
| Bijzonderheden | : | Nu zie je ze bijna niet meer, maar nog niet eens zo heel lang geleden stond West-Friesland er vol mee: brongasketels. De ketels werden gebruikt voor de winning van methaangas dat diep onder de West-Friese klei verborgen ligt. Het natuurlijke gas was, in de tijd dat veel dorpen nog niet eens elektra hadden, een welkome bron van verlichting. Vanaf 1900 won deze gratis brandstof in rap tempo aan populariteit. Overal in het landschap verschenen de zwart geteerde ketels. Alleen al in polder Het Grootslag werden er in 1918 liefst 453 geteld. Verdeeld over de gemeenten, waren dat er: 111 in Grootebroek, 35 in Bovenkarspel, 103 in Hoogkarspel, 31 in Westwoud, 44 in Wervershoof, 123 in Andijk en 9 in Enkhuizen. En de groei zat er in die tijd nog stevig in, zo schrijft de Enkhuizer Courant van dat jaar: ‘Nog steeds gaat men voort met het aanleggen, zoodat binnen zeer korten tijd het aantal nog aanmerkelijk zal toenemen.’ De krant maakt melding van dit feit, omdat er aan de winning van brongas wel een nadeel was verbonden. Een brongasinstallatie staat namelijk bij een waterput en bij de winning komt niet alleen gas, maar ook water naar boven. Per installatie zou het volgens het geciteerde krantenartikel gaan om circa 150 liter water per minuut. Met het genoemde aantal van 453 installaties leverde dit een aanzienlijke hoeveelheid water die uit de polder moest worden weggepompt. Met kennelijke instemming meldt de Enkhuizer Courant dan ook dat het polderbestuur van Het Grootslag heeft besloten om eigenaren hiervoor een heffing in rekening te brengen, ‘…daar de maalmachines hiervoor gedurig in werking moeten worden gesteld en alzoo een grooten uitgaaf vorderen, bij de tegenwoordige hoogen olie- en kolenprijzen’. (Let wel: we schrijven hier over het jaar 1918, nog tijdens de Eerste Wereldoorlog.) De heffing van het polderbestuur betekende niet het einde van de brongasketel. Die kwam veel later. Met de komst van het aardgas na de oorlog liep het aantal ketels sterk terug. Maar op een paar plekken bleef de brongasketel – liefkozend ook wel de ‘zwarte makker’ genoemd – nog vele jaren in gebruik. De genadeklap kwam in de jaren ’90. Het Hoogheemraadschap stelde toen vast dat het methaangas ook in het slootwater terechtkwam en een bedreiging vormde voor het milieu. Er volgde een uitsterfbeleid, door middel van extra hoge heffingen. Enkele eigenaren besluiten hierop de strijd aan te gaan. Pas na jaren van onderzoek en argumenten over en weer blijkt het natuurlijke gas bij nader inzien toch niet zo slecht te zijn voor het milieu. Voor de meeste installaties is het dan al te laat. West-Friesland is van het methaangas af. Bijschrift: Woonhuis met brongasinstallatie in Baarsdorpermeer |
| Fotograaf | : | Onbekend Disclaimer
Historische Vereniging Oud Stede Broec heeft haar uiterste best gedaan om de rechthebbende van het gebruikte beeldmateriaal te achterhalen.
Indien een persoon of bedrijf echter kan aantonen dat toestemming m.b.t. het gebruikte beeldmateriaal vereist was, dan verzoeken wij hem/haar om direct contact met ons op te nemen. EXIT |
| Collectie | : | Historische Kring Berckhout Bobel Dyck |
| Categorie | : | Foto: kleur |
| Google map | : | |
|---|---|---|
|
|
||